در مجموعه یک مبحث دو نگاه بالاویزیون می‌کوشد شخصیت‌ها و گرایش‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و عقیدتی را به گفت‌وگو با یکدیگر ترغیب نماید. در این مجموعه تلاش خواهیم کرد ساختار رایج جهانی مناظره را پیاده کنیم.
برای انتخاب ساختار این مناظره، بسیاری از روش‌های امروزین مناظره بررسی شد و ساختاری رایج و متناسب با این مبحث انتخاب گردید.
گفت‌وگوهای این مناظره پیرامون شش موضوع خواهد بود. با توجه به این که محور اصلی مناظره شرکت یا عدم شرکت در انتخابات است، هر یک از طرفین مناظره باید استدلال نمایند که شرکت یا تحریم انتخابات چه اثری بر روی موضوع مورد بحث دارد.
ساختار اجرایی مناظره:
این مناظره در شش بخش پانزده دقیقه‌ای و در مجموع به مدت ۹۰ دقیقه انجام خواهد شد.
هر کدام از این شش بخش پانزده دقیقه‌ای از ۸ قسمت تشکیل می‌شود:
۱- طرح سوال و موضوع توسط مجری (یک و نیم دقیقه)
۲- نفر اول دو دقیقه
۳- نفر دوم دو دقیقه
۴- نفر اول دو دقیقه
۵- نفر دوم دو دقیقه
۶- نفر اول دو دقیقه
۷- نفر دوم دو دقیقه
۸- جمع‌بندی توسط مجری (یک و نیم دقیقه)
فرد آغاز کننده بحث با شیر و خط تعیین خواهد شد و فرد دیگر این فرصت را خواهد داشت که مناظره را پایان دهد.
موضوع و خط مشی استدلال:
در این مناظره شش موضوع کلی مطرح می‌شود. با توجه به این که محور اصلی مناظره شرکت یا عدم شرکت در انتخابات است هر یک از طرفین مناظره باید استدلال نمایند که شرکت یا تحریم انتخابات چه اثری بر روی موضوع مورد بحث دارد.
به عنوان مثال اگر موضوع اول «تحریم‌های بین‌المللی» باشد، آقای نبوی باید بگویند که: «مشارکت در انتخابات چه اثری بر تحریم‌های بین‌المللی دارد» و آقای واحدی استدلال خواهند کرد که « تحریم انتخابات چه اثری بر تحریم‌های بین‌المللی دارد»
شش موضوع این مناظره:
تاثیر مشارکت و عدم مشارکت در:
۱-امنیت و مفاسد اجتماعی (مواد مخدر، فحشا، زورگیری)
۲- آزادی‌های فردی و اجتماعی
۳-اقتصاد، بین‌الملل و تحریم‌ها اقتصادی
۴- شکل‌گیری احتمالی جنبشهای اجتماعی و اعتراض‌های مدنی
۵- فروپاشی نظام به دلیل افزایش تضادهای درون حکومتی
۶- مشروعیت بخشیدن به نظام
این برنامه مناظره آقایان مجتبی واحدی مخالف و ابراهیم نبوی موافق شرکت در انتخابات است. محورهای مناظره تاثیر کنش انتخاباتی فعالان سیاسی بر امنیت، مفاسد اجتماعی، آزادی های فردی و اجتماعی،اقتصاد٬ روابط بین الملل و تحریم‌های اقتصادی،شکل گیری احتمالی جنبشهای اجتماعی ،فروپاشی نظام به دلیل افزایش تضادهای درون حکومتی است.
یحیی نژاد: نظریه پردازان اجتماعی امنیت را بر دموکراسی واقتصاد مقدم می دانند و رابطه مستقیمی بین امنیت و شیوع مفاسد اجتماعی نظیر مصرف مواد مخدر٬ فحشا و زور گویی برقرار می کنند به نظر شما شرکت و عدم شرکت چه تاثیری بر امنیت و شیوع مفاسد اجتماعی خواهد داشت؟
واحدی: کسانی که موافق شرکت در انتخابات هستند باید این سؤال را پاسخ دهند. موضوع مورد بحث من کلی‌تر است. در این مورد با توجه به تحولاتی که در سالهای اخیر اتفاق افتاده است؛ اختیار رئیس جمهور هر فردی که باشد و به هر جریانی که تعلق داشته باشد در این حوزه بسیار کم و در حد صفر است. برقراری امنیت وظیفه نیروی انتظامی است که رئیس جمهور هیچ تسلطی برآن ندارد. تمسخر احمدی نژاد از سوی احمدی مقدم نشان می‌دهد حتی کسی که روزی مورد توجه آقای خامنه ای بوده‌است تسلطی بر نیروی انتظامی ندارد او چند بار از برخورد نیروی انتظامی با بد حجابی انتقاد کرد اما نیروی انتظامی نه تنها نظر او را نپذیرفت بلکه او را به تمسخر گرفت به همین دلیل انتخابات ریلست جمهوری در این حوزه تاثیری نخواهد داشت.
نبوی: در این مورد باید به آسیبهای اجتماعی توجه کرد. آسیبهای اجتماعی شامل جرایم جنسی٬ فحشا٬ مواد مخدر و جرائم ناشی از آن و جرایم اجتماعی مانند ضرب و جرح٬ تجاوز به عنف٬ زور گیری و در گیری‌های خیابانی است. مهمترین دلیل گسترش آسیبهای اجتماعی بی هنجاری جامعه است. وقتی جامعه دچار بحران تصمیم‌گیری است آسیبهای اجتماعی زیاد می‌شود. یعنی دقیقا شرایطی که کشور ما در دوره احمدی نژاد تجربه کرد دلیل دیگر گسترش آسیبهای اجتماعی خدشه دار شدن اقتدار در کشور است. ناامنی باعث ویرانی همه چیز از جمله اخلاق عمومی می‌شود که در دوسال گذشته رو به ویرانی بیشتری گذاشته‌است. به نظر من انتخاب یک رییس جمهور اصلاح طلب یا اصولگرای منطقی به کاهش میزان آسیبهای اجتماعی کمک خواهد کرد و جلوی روند بسیار مخرب افزایش آن را خواهد گرفت.
واحدی : آمارهای منتشره نشان می‌دهد درسالهای اخیرآسیب‌های اجتماعی افزایش یافته‌است البته ممکن است این آمار مورد تردید هم قرار گیرد اما در هرحال باید توجه داشت این موضوعی تک بعدی نیست. وضعیت بد اقتصادی و بی اخلاقی‌های سیاسی مانند رفتار احمدی‌نژاد در مناظره های انتخاباتی گذشته٬ آسیبهای اجتماعی را افزایش می‌دهد. انتخابات ریاست جمهوری به هر نتیجه‌ای که منجر شود در شرایط فعلی به اقتصاد کشور که بستر گسترش آسیبهای اجتماعی است کمکی نخواهد کرد ومشکل بی اخلاقی‌ها نیز حل نمی‌شود. همینطور که حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان هر روز به افراد دروغ و بهتان وارد می‌کند. علاوه بر این باید توجه داشت که تاثیر مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری بر حل آسیبهای اجتماعی با نقشی که احتمالاً رئيس جمهوردر این زمینه می‌تواند داشته باشد متفاوت است. ما در مورد تاثیر مشارکت در انتخابات صحبت می کنیم. و من معتقدم تاثیری در این زمینه ندارد. حتی در صورتی که کاندیدای اصلاح‌طلبان پیروز انتخابات شود هم تاثیری زیادی در این زمینه ندارد زیرا حل این بحران‌ها بیشتر در حوزه مسئولیت قوه قضاییه و نیروی انتظامی است که متاسفانه خود آنها مسئول بخشی از این مشکلاتند مانند قتل خانم زهرا بنی یعقوب که در زندان و توسط پلیس انجام شد .
نبوی: آسیبهای اجتماعی مسئله ساده سیاسی نیست که بتوان آن را با هر چیزی ارتباط داد که مثلاً بی اخلاقی‌های آقای شریعتمداری یا روزنامه کیهان در وضعیت آسیبهای اجتماعی نقش دارد. اگر در فاصله کوتاهی آداب و اخلاق جامعه عوض شود جامعه دچار بی‌هنجاری می‌شود یعنی جامعه رفتارهای قبلی خودش رو از دست می‌دهد و رفتارهای جدید را هم فرا نمی گیرد. مانند آنچه در لهستان یا بلغارستان رخ داده‌است که تمام سیستم اخلاقی جامعه فرو پاشیده‌است. نکته دیگر مسایل اقتصادی است که جناب اقای واحدی به درستی به آن اشاره کردند و نکته سوم میزان سازگاری پلیس و رئیس جمهور و اقتدار پلیس است. اگر پلیس اقتدار داشته باشه در اینصورت تا حد زیادی آسیبهای اجتماعی را کنترل خواهد کرد اما در غیر اینصورت این آسیبها همچنان افزایش می‌یابند.
یحیی‌نژاد: اقای واحدی عدم شرکت در انتخابات امکان تاثیرگذاری را از مردم خواهد گرفت در صورت شرکت در انتخابات در بدترین حالت مردم می‌توانند بین بد و بدتر انتخاب کنند. و به مرور وضعیت را بهبود بخشند اما در صورت عدم شرکت درانتخابات این امکان سلب خواهد شد و به وضعیت اجتماعی لطمه وارد می‌شود و فسادهای اجتماعی رو زیادتر می‌شود نظر شما در این مورد چیست؟
واحدی: نخست باید مشخص کنیم که تاثیر مشارکت در انتخابات در یک دوره کوتاه متفاوت از تاثیر عملکرد ریس جمهور منتخب در ۴ یا ۸ سال است. در دو دوره احمدی نژاد بسیاری از هنجارهای خوب از بین رفته و رفتارهای بد نهادینه شدهاست. از طریق مشارکت در انتخابات در یک دوره کوتاه‌مدت حداکثر دو ماهه چیزی عوض نمی‌شود. نتیجه انتخابات مهم است. به همین جهت باید بر این موضوع متمرکز شویم که ریس جمهور تا چه حد اختیار دارد و آیا بر رفتار پلیس کنترلی دارد؟ از سوی دیگر اگر انتخابات آزاد در ایران برگزار شود لازم نیست بین بد و بدتر انتخاب کرد. مردم گزینه خوب را برخواهند گزید. انتخابات آزاد نیست و با شرایطی که بویژه در این چند ماه اخیر دیدیم ریس جمهور هر کس که باشد بدون اراده رهبر هیچ کار مثبت یا منفی نمی‌تواند انجام دهد. به این دلیل مشارکت در انتخابات به خودی خود تاثیری نخواهد داشت.
یحیی‌نژاد:آقای نبوی استدلال شما برای شرکت در انتخابات این است که در ۸ سال گذشته وضع خیلی بدتر شده است. اگر در انتخابات آینده ریاست جمهوری بهترین کاندیدا فردی شبیه آقای احمدی نژاد باشد همین وضعیت ادامه خواهد یافت و شاید وضعیت بدتر هم بشود. امید دارید که این اتفاق دوباره رخ ندهد؟
نبوی : در اینصورت دلیلی برای شرکت در انتخابات نیست. من در صورتی در انتخابات شرکت می‌کنم که گزینه بهتری وجود داشته باشد. اگر فردی مثل خاتمی وارد انتخابات بشود وتایید صلاحیت بشود در این صورت باید در انتخابات شرکت کرد و اولین اثرش ایجاد امید اجتماعی است. امید اجتماعی از افزایش آسیب‌ای اجتماعی مانند اعتیاد به مواد مخدر و فحشا و جرایم جنسی جلوگیری می‌کند اما هر چه وضعیت به طرف آنارشی و ماجراجویی و سرکوب پیش برود. آسیبهای اجتماعی گسترش می‌یابد مثل وضعیتی که آقای احمدی نژاد در کشور ایجاد کرد. حال حاضر این شاخص‌ها به مافیای جرم و جنایت و رشوه و ارتجاع تبدیل می‌شود و به‌تدریج دولت را تسخیر می کنند. این روند بسیار خطرناکی است و من به این دلایل معتقدم مشارکت در انتخابات تاثیر مستقیمی در کاهش آسیبهای اجتماعی خواهد داشت.
یحیی‌نژاد: موافقان شرکت در انتخابات اعتقاد دارند که با مشارکت مردم و در صورت پیروزی اصلاح طلبان شرایط فرهنگی و آزادی های اجتماعی به جامعه باز خواهد گشت و امکان انتشار روزنامه های مستقل و چاپ کتاب‌های بیشتر فراهم می‌شود و ان. جی. او ها فعال خواهند شد و امکان فعالیت اجتماعی افزایش می‌یابد. آقای نبوی شما با چنین گفته ای موافق هستید؟
نبوی: بله از نظر من آزادی های فردی و اجتماعی در جامعه ما در دو حالت افزایش پیدا می کند یکی اینکه کل حکومت تغییر کند و این حکومت که مصداق بارز محدود کردن آزادی های فردی و اجتماعی است جای خود را به یک نظام آزاد بهتر از این نظام بدهد حالت دوم اینکه رئیس جمهور تغییر کند و کسی که به آزادی های فردی و اجتماعی مانند آزادی بیان٬ آزادی پوشش معتقد است انتخاب شود. از نظر من هیچ نشانه ای برای امکان تغییر رژیم در حال حاضر وجود ندارد و اگر هم امکانی باشد به شرکت یا عدم شرکت در انتخابات ربطی ندارد. بنا براین تنها حالتی آزادی های فردی و اجتماعی بیشتر می‌شود این است که رئیس جمهوری آزادتر٬ خوش فکر تر و لیبرال تر از اقای احمدی نژاد انتخاب شود. تقریبا همه نامزدهای که الان مطرح هستند از ایشان خیلی بهترند و انتخاب هریک شرایط آزادی فردی و اجتماعی را افزایش خواهد داد .
واحدی: من هم قبول دارم که انتخاب رئیس جمهوری که به آزادی های بیشتر معتقد باشد و قدرت اعمال نظراتش را حداقل در حوزه تحت مسئولیت خود داشته باشه وضع را بهتر می‌کند اما تقریباً همه بخش‌هایی که به آزادی های فردی٬ اجتماعی انتشار روزنامه‌ها و کتاب مربوط است در سالهای اخیر از حوزه اختیارات رئیس جمهور خارج شدهاست و رئيس جمهور به جز حرف زدن کار دیگری نمی‌تواند انجام دهد. آقای احمدی نژاد خیلی لیبرال تر از آقای خاتمی سخن می‌گوید. اطرافیان اقای احمدی نژاد امام زمان را هم تمسخر می کنند و چاوز را از یاران او اعلام می‌کنند. اما مهم این است که رئيس جمهور چه میزان قدرت تحقق نظرات خود را دارد. آیا رئیس جمهور در حوزه مسئولیت‌های خود اختیار دارد. ایا اگر خاتمی رئیس جمهور شود می‌تواند مثل سال ۷۶ مجوز انتشار روزنامه‌ها را صادر کند و یا مجوز چاپ کتاب بدهد؟ چرا تنها به آزادی مطبوعات در دوره آقای خاتمی توجه می‌کنید و از تعداد روزنامه‌های توقیف شده دوره آقای خاتمی سخنی نمی‌گویید؟
نبوی: ما با شاخص‌های عمومی سرو کار داریم زمان خاتمی برای یک دوره طولانی میزان خرید روزنامه یک ونیم تا دو میلیون نسخه در روز بود یا تیراژ روزنامه‌های پر تیراژ به چهار صدو پنجاه هزار نسخه رسیده بود در حالی که در حال حاضر تیراژ روزنامه خیلی پر فروش حدود ۷۰هزارنسخه و تیراژ روزنامه‌های معمولی ۱۰ هزار نسخه است. یا در مورد انتشار کتاب در زمان آقای خاتمی تعداد زیادی کتاب مجوز انتشار گرفتند که در دوره قبل از آقای خاتمی وبعد از آقای خاتمی نتوانستند مجوز بگیرند. بنابراین ما با شاخص‌های واقعی مواجه ایم و براساس شاخص‌های واقعی رفتار می کنیم. در سال دوم و سوم ریاست جمهوری احمدی نژاد پلیس اعلام کرد که در سه ماه به یک ونیم میلیون زن در تهران اخطار داده‌است. وقتی که این آمار را با دوره آقای خاتمی مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که میزان آزادی های فردی و اجتماعی در این دو دوره چگونه بوده‌است.
واحدی: اگر در زمان آقای خاتمی روزنامه ها توقیف شدند مسئولش او نبود اما درصورت انتخاب مجدد اصلاح طلبها همان وضعیت با شدت بیشتری تکرار خواهد شد. رئیس جمهور بدون توجه به اینکه چه کسی خواهد بود در تغییر شرایط تاثیر زیادی ندارد حتی آقای خاتمی به دلیل پای بندی‌های اخلاقی و مدارایی که دارند ممکن است شرایط را بدتر هم بکنند زیرا با مصامحه او رفتار نیروی انتظامی قطعا بدتر خواهد شد. سود شرکت در انتخابات نصیب حکومت می‌شود. اگر اقای خاتمی انتخاب شود اختیار ما کاملاً دست حکومت خواهد افتاد. زیرا در زمینی که حکومت مشخص کرده بازی می کنیم. هیچ نشانه ای وجود ندارد که حتی اگر اسفندیار رحیم مشایی٬ هاشمی رفسنجانی یا خاتمی رئيس جمهور شوند بتوانند ذره ای از این سرکوب کم کنند. حتی ممکن است سرکوب‌ها افزایش یابد و در عرصه جهانی هم بدتر عمل شود.
یحیی‌نژاد: آقای نبوی فرض کنید رئیس جمهور اصلاح طلبی زمام امور را در دست بگیرد چه تضمینی وجود دارد که فضا گشایش پیدا کند و چه تضمینی هست که این فضای دوباره بسته نشود؟ زیرا یک‌بار هم در دوره آقای خاتمی این اتفاق افتاد. آیا این اتفاق باعث ناامیدی گسترده در جامعه نخواهد شد؟
نبوی: استاندارد ما ایرانی‌ها سه هزار ساله است و فکر می کنیم که اگر به یک وضعیت آزاد رسیدیم باید سه هزار سال دوام پیدا کند. در حالیکه ما برای ابد زندگی نمی کنیم و در خیلی از جاهای دنیا دولتی با حمایت مردم تشکیل می‌شود و برای مدت ۲ سال٬ ۴ سال یا ۸ سال شرایط بهتر می‌شود. ۸ سال زمان کمی نیست یک چهارم زندگی یک انسان بالغ است. من خیلی خوشبختم که در دوره آقای خاتمی زندگی کردم و مطمئنم بسیاری از دوستان من که در ۸ سال آقای احمدی نژاد در داخل کشور زندگی کردند روزهای بسیار تلخی را گذراندند و بخش مهمی از عمرشان نابود شدهاست. من نمی توانم بگویم که با کسی که خیلی خوب عمل کرده و یک فضای بسیار زیبایی را بوجود آورده است همراهی نمی‌کنم چون ممکن است پس از آن دچار رنج و ناامیدی شوم در اینصورت ما هیچ‌وقت نمی توانیم ٬ دنبال زندگی برویم یا رابطه زیبایی را شروع کنیم زیرا همیشه می‌ترسیم تمام شود. از نظر من احمدی نژاد که برود قطعا وضعیت بهتر خواهد شد.
یحیی‌نژاد: اقای واحدی باز شدن نسبی فضا و انتخاب یک رئیس جمهور اصلاح طلب بهتر است یا اینکه شرایط به قدری بد شود که مردم به فکر تغییر حکومت بیفتند؟
واحدی: این استدلال که در دوره ۸ ساله احمدی نژاد وضع کشور بسیار بدتر شدهاست و الان ریس جمهوری را انتخاب کنیم که وضعیت را ۵ درصد بهتر کند و یا به قول شما ۵۰ درصد بهتر کند هدیه بزرگی به آقای خامنه ای است که تمام مشکلات نتیجه عملکرد ریس جمهور است و اگر رئیس جمهور عوض شود مشکلات حل خواهد شد در حالیکه هرچند احمدی نژاد آدم بی شخصیتی است اما سیاسیت‌های رهبری را اجرا کرده است و هر فرد دیگری هم بود چنین می‌شد شاید اگر آقای خاتمی رئیس جمهور بود در بعضی جلسات خصوصی اخمی یا اعتراضی می‌کرد اما شرایط تغییر زیادی نمی‌کرد این تحلیل عامل اصلی نابسامانی‌ها را فراموش می‌کند.
علاوه بر این من دنبال این نیستم که وضع کشور بدتر شود تا مردم قیام کنند اما فراموش نکنیم اگر مردم به این تحلیل برسند که این حکومت اشکال ساختاری دارد آقای خامنه ای هر زمان که بخواهد قدری آزادی می‌دهد و هر وقت هم بخواهد آن را سلب می‌کند و هیچ راه امیدی هم نیست و نیروی برانداز دیگری هم وجود ندارد نگاه‌ها برای تغییر شرایط از نیروهای داخلی به طرف ناجی خارجی سوق پیدا می‌کند. اگر ما بگویم که هیچ راهی جز این که در مقابل نظام فعلی تمکین کنیم وجود ندارد به این معنا است که مردم به سمت ناجی خارجی سوق می‌دهیم.
یحیی‌نژاد: مخالفان شرکت در انتخابات اعتقاد دارند که مشارکت مردم در انتخاباتی که پیروزی در آن امکان پذیر نیست تنها برای جمهوری اسلامی مشروعیت ایجاد می کند و باعث می شود کشورهای غربی تصور کنند مردم ایران موافق جمهوری اسلامی اند و سیاست هسته‌ای نظام را قبول دارند و از آن در عرصه بین المللی دفاع می کنند. این امر باعث می شود که تحریم های ایران شدیدتر شود و جمهوری اسلامی نیز برای پیگیری سیاست هسته‌ای خود مصمم تر از پیش شود. از سوی دیگر موافقان شرکت در انتخابات با توجه به تجربه اقتصادی دولت اصلاحات اعتماد دارند که با مشارکت مردم در انتخابات و پیروزی اصلاح طلبان اوضاع اقتصادی بهتر خواهد شد. به نظر شما مشارکت یا عدم مشارکت در انتخابات چه تاثیری در بر اقتصاد کشور خواهد داشت ؟
واحدی : موافقان شرکت در انتخابات باید توضیح دهند که چرا در اینصورت وضع اقتصادی بهتر خواهد شد. متوسط دوران آقای خاتمی قطعا بهتر از متوسط دوران احمدی نژاد بوده است و گرچه از بنیان‌هایی که در دوران آقای هاشمی گذاشته شد در دوران اصلاحات استفاده شد اما وضعیت اقتصادی دوران خاتمی از دوران هاشمی هم بهتر بوده‌است. اما در دو سال آخر٬ خاتمی کوچکترین تسلطی بر اقتصاد نداشت. از سوی دیگر در آن زمان هنوز به قول احمدی نژاد برادران قاچاقچی سپاه مزه تسلط کامل براقتصاد کشور را نچشیده بودند. الان فقط ستاد اجرای فرمان امام ۵۰ هزار میلیاردتومان املاک دارد. در شرایط کنونی رئیس جمهور چه بخشی از اقتصاد را دراختیار دارد؟
از سوی دیگر مهمترین دلیل تحریم برنامه هسته ای است. آیا ریس جمهور اختیاری در پرونده هسته‌ای دارد؟ اقای علی باقری اخیراً حرفهای آقای خامنه ای در مورد پرونده هسته‌ای را تکرارکرد که دولت اصلاحات در این زمینه منفعل بود و ما جلوی آنها را گرفتیم و پرونده هسته‌ی را پیش بردیم و دربرابر دنیا ایستادیم و دردولت بعدی با قاطعیت بیشتر این سیاست‌ها رو ادامه خواهیم داد. خوب وقتی این سیاست ها ادامه پیدا کند آیا تحریم‌ها لغو خواهد شد. احمدی نژٰاد چقدر بر مساله هسته‌ای تسلط دارد؟ پس اگر خاتمی هم رئیس جمهور شود تسلطی نخواهد داشت.
نبوی : تحریم یا شرکت در انتخابات در وضعیت اقتصادی کشور نقش دارد اما نقش خیلی زیادی نیست. الان خود آقای خامنه ای از کارهایی که کرده به شدت پشیمان است و به دنبال راهی برای حل مشکل خود با دنیا و آمریکا می‌گردد و تلاش می‌کند احمدی نژاد را مسئول وضعیت کنونی معرفی کند. اتفاقا پس از انتخابات هر کس که انتخاب شود. ولایتی یا خاتمی یا هرکس دیگر ٬ اراده غالب برکشور عقب نشینی از مواضع فعلی است. در این مورد نقش فردی مثل آقای خاتمی این است که تلاش کند منافع ملی ایران بیشتر حفظ شود. اما نتیجه انتخابات هر چه که باشد شرایط کشور بهتر می‌شود. چون خود مسئولین دنبال بهانه‌ای برای بهبود روابط با غرب می‌گردند و انتخابات بهانه خوبی است .
واحدی : آقای نبوی اشاره کردند که آقای خامنه ای تمایل دارد از این مخمصه خارج شود. اما حاضر نیست که خاتمی در این زمینه نقشی ایفا کند. ولایتی برای این منظور بهتر است. آقای خامنه ای ۸ سال تلاش کرده‌است که خاتمی و دوستانش را به انفعال و غیر انقلابی بودن متهم کند. چالش بزرگ سیاست خارجی ما که بر تحریم‌ها و اقتصاد کشور اثر دارد رابطه با آمریکا است. آقای خامنه ای در سال ۸۱ یعنی در سال دوم دولت دوم اقای خاتمی در مورد مذاکره با امریکا گفت کسانی که دم از مذاکره با امریکا میزنند یا از الفبای سیاست چیزی نمی دانند یا الفبای غیرت را بلد نیستند اما درسال ۸۶ وقتی که احمدی نژاد ریس جمهور دلخواه ایشان بود و روابط حسنه‌ای داشتند از دانشگاه کلمبیا که برگشت دستور داد همه سران قوا در فرودگاه ازشون استقبال کنند و آقای حدادعادل مهمترین دستاورد این سفر را شکستن تابوی مذاکره با امریکا دانست. و گفت از این به بعد آماده مذاکره با مردم و مسئولان امریکایی هستیم پس یک رئيس جمهور اصولگرای نزدیک به خامنه ای امکان حل بهتر این مشکل را دارد در این صورت بهتر است بخاطر کشور بگذاریم یه رئيس جمهور اصول گرای هماهنگ با خامنه ای این مشکل را حل کند.
.نبوی : من کاملا با این حرف موافقم چه یک ریس جمهور اصول گرا و چه یک ریس جمهور اصلاح طلب برگزیده شود در هر حال آقای خامنه ای می‌خواهد از این وضعیت خارج شود و به دیگران بقبولاند که مقصر همه مشکلات و فشارها و این تحریم‌ها احمدی نژاد و تیم اوست. مسئله این است که چه کسی توان بهتری برای مذاکره دارد که پس از ۳۳ سال جنگ سرد بین دو کشور بتواند این مشکل را حل کند در این مورد من با آقای واحدی موافقم.
**سلمان(شنونده): **متاسفانه وضعیت اقتصاد هر روز بدتر می شود و همه سرگرم انتخابات هستند. چه تضمینی وجود دارد که اگر آقای خاتمی یا هاشمی در انتخابات پیروز شوند اوضاع اقتصادی بهبود یابد؟ در اینصورت شاید در انتخابات شرکت کنم.
**سوال : ** اقای واحدی در زمان آقای خاتمی رابطه ایران با کشورهای همسایه بهبود پیدا کرد و این در اقتصاد ایران تاثیر گذاشت اما در دوره احمدی نژاد وضعیت اقتصادی واقعا بدتر شد نحوه سخن گفتن احمدی‌نژاد و سخنان ضد امریکایی و ضد اسراییلی او سبب توجیه تحریم‌ها شد آیا شما واقعاً این تفاوت رویکردها و تبعات مثبت و منفی آن برای اقتصاد ایران را نمی‌بینید؟
واحدی: آمریکایی ها فقط به تریبون های ما نگاه نمی کنند و حاضرند ما هر روز مرگ بر آمریکا بگوییم اما در پشت پرده رفتار درست باشیم و مسئولیت پذیر باشیم و در مسائل بین المللی با دنیا همکاری کنیم. دغدغه آنها این حرفا نیست. اگر چه خود ما به عنوان یک ایرانی از حرفهای آقای احمدی نژاد احساس خجالت می‌کنیم و حرفای خاتمی باعث افتخار بود اما دنیا روابطش را براساس حرف تنظیم نمی کند بهبود روابط با عربستان و ترکیه در دولت هاشمی شروع شد و در دوره خاتمی ادامه پیدا کرد و خیلی مربوط به آقای خاتمی نیست اگر چه نقش او در بالا بردن وجهه ایران در عرصه بین الملی اصلا قابل انکار نیست اما دنیا امروز این‌گونه به موضوع نگاه نمی کند.در مورد ترکیه٬ آقای خاتمی سعی کرد دو قرارداد ببندد یکی در مورد فرودگاه امام و دیگری مخابرات اما مجلس هشتم جلوی هردو را گرفت. اما در دولت آقای احمدی نژاد قرار دادهای بزرگ اقتصادی با ترکیه بسته شدهاست. احمدی نژاد خیلی صریح تر از آقای خاتمی از رابطه با آمریکا حرف زده است اما کسی به او توجه نمی‌کند چون همه می‌دانند احمدی‌نژاد در این مورد اختیاری ندارد.
یحیی‌نژاد: آقای نبوی دولت خاتمی خیلی از سیاستهای حذف یارانه‌ها را نتوانست انجام دهد اما احمدی نژاد در این زمینه موفق بود و خیلی از اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد از این اقدام دفاع می‌کنند و معتقدند که آقای خاتمی جسارت و جرئت این کار را نداشت. آیا فکر نمی‌کنید که بهتر است فردی به ریاست جمهوری برسد که حمایت خامنه‌ای را داشته باشد و این روند را ادامه دهد؟
نبوی: آقای احمدی نژاد در مورد حذف یارانه‌ها بویژه یارانه بنزین نقش مثبتی داشته‌است. اما هفتصد میلیارد دلار پول نفت را ضایع کرده‌است و ارزش پول ایران را به یک چهارم رسانده است. احمدی نژاد روابط ایران با اقتصادهای بسیار فعال دنیا مثل آلمان٬ فرانسه و کشورهای اروپایی را از بین برد و ایران را تبدیل به سطل آشغال کالاهای روسیه و چین کرد. بی انصافی در مورد خاتمی از یک حدی که بگذرد زیاد جالب نیست. خاتمی از نظر اقتصادی به دلیل ترکیب اقتصادی کابینه اش هم از آقای هاشمی هم از آقای احمدی نژاد موفق تر عمل کرد. و اگر دوباره هم انتخاب شود بهتر عمل خواهد کرد توجه داشته باشید که خامنه ای در کارهای اقتصادی هیچ‌یک از این دولت‌ها دخالت نکرد و معمولاً در حوزه اقتصاد دخالت نمی‌کند.
یحیی‌نژاد: موافقان شرکت در انتخابات اعتقاد دارند که مشارکت در انتخابات باعث می‌شود جنبش اجتماعی ایران که اکنون فروکش کرده‌است دوباره شکوفا و فعال شود و با تشکیل ستادهای انتخاباتی مردم با هم در تماس قرار بگیرند و نشاط وامید به جامعه باز گردد نظر شما در این مورد چیست؟
نبوی: شکل گیری احتمالی جنبشهای اجتماعی و اعتراضات مدنی در حالتی رخ خواهد داد که در انتخابات شرکت کنیم به خصوص اینکه در ایران تحریم فعالی وجود ندارد و طرفداران تحریم هیچ اقدامی در این زمینه انجام نمی‌دهند. و هیچ‌یک به ما نشان نمی‌دهند که این تحریم چه نشانه و اثری دارد نکته بعدی این هست که اگر در انتخابات شرکت نکنیم احتمال یک دست شدن حکومت بیشتر می‌شود و یک‌دستی حکومت میزان سرکوب گری آن را بالا می‌برد و در نتیجه جنبشهای اجتماعی کمتر شکل می‌گیرند. نکته بعدی اینکه ما نیاز به عمل سیاسی داریم. مشارکت در انتخابات حداقل برای یک دوره کوتاه باعث می‌شود عمل سیاسی انجام شود و روابط مرده سیاسی زنده شود و امکان فعالیت شبکه های اجتماعی فراهم شود. نکته چهارم اینه که تحریم انتخابات تشویق بی‌عملی سیاسی است ونکته آخر اینکه جنبش اصلاحات و جنبش سبز به عنوان دو جنبش مهم سالهای اخیر هر دو بر خاسته از حضور در انتخابات بودند.
واحدی: اشاره کردند که جامعه مایوس است و تحریم غیر فعال بر یاس آن اضافه می‌کند در حالیکه رویکرد طرفداران همیشگی شرکت در انتخابات بیشتر جامعه را مایوس می‌کند. خامنه ای مخالف حضور خاتمی است٬به دنبال ناطق نوری است و اگر او نشد به دنبال ولایتی می‌روند. این نوع مشارکت در انتخابات جامعه را به این نتیجه می‌رساند که هیچ کاری از دست آنها ساخته نیست و ناچاراست در هر حال در انتخابات شرکت کند. اگر سالهای گذشته ۸ ماه فرصت تبلیغات انتخاباتی و ایجاد شورو نشاط در جامعه بود این دفعه به ۲۰ روز قناعت می‌کنیم. دفعه بعد هم اگر ۱۵ روز شد و حتی به یک روز هم تقلیل یافت مشکلی نیست. ما به مردم می‌گوییم هرچه که خامنه ای طراحی می کند ما ناچاریم تن بدهیم . امروز حدود ۵هفته به انتخابات هنوز ما نمی دانیم کاندیداها چه کسانی هستند آقای خاتمی هم که همه ما به او ارادت داریم گفته است کسی که نمی‌تواند یک سفر عادی انجام دهد ممکن نیست بگذارند رئيس جمهور شود. پس اگر قرار است جنبش اجتماعی شکل بگیرد اولین مرحله آن نافرمانی مدنی است. شرکت نکردن در انتخابات یک نافرمانی مدنی است. مرحله بعد می‌تواند اعتصاب باشد و همینطور ادامه پیدا کند چرا ما از همین اول می‌گوییم مردم ما قدرت تحریم انتخابات را نداریم؟ این رفتار نا امیدی را دامن می‌زند نکته دیگر اینکه اتفاقا اگر ما در انتخابات شرکت کنیم حکومت یکدست‌تر می شود دشمن مشترکی به نام اصلاح طلبها اختلافات آنها را از بین می‌برد. من اعتقاد ندارم که تحریم غیر فعال است همین بحث‌هایی که می‌کنیم و آگاهی بخشی به مردم که ۹۰ درصد مشکلات کشور نتیجه عملکرد آقای خامنه‌ای است بخشی از تحریم فعال است.
نبوی : تحریم انتخابات نتایجش در گذشته دیده شدهاست. در انتخابات شوراهای دور دوم٬ انتخابات مجلس هفتم و بعد هم ریاست جمهوری که ما تقریبا تمام نهادهای قدرت را از دست دادیم. دولت احمدی نژاد حاصل تحریم انتخابات است. آقای واحدی معتقدند که در مرحله اول انتخابات سال۸۴ تقلب شدهاست و در انتخابات سال ۸۸ هم ایشان به عنوان مشاور یا همراه آقای کروبی شرکت کردند. هرچند که یک روز قبل از انتخابات از کشور خارج شدند اما نتیجه این شرکت درانتخابات خیلی مفید بود به همین دلیل جمهوری اسلامی اجازه فعالیت انتخاباتی طولانی مدت مثل سال ۱۳۸۸ را به ما نمی‌دهد چون از فعالیت سیاسی و انتخاباتی می ترسد اما حکومت نشان داده که نه تنها از تحریم نمی ترسد بلکه از آن استقبال می کند و به آن دامن می‌زند. از این نظر من معتقدم تحریم بسیار زیان بار است.
واحدی : فرض آقای نبوی این است که اگر در انتخابات شرکت کنیم آنچه مردم می خواهند حاصل خواهد شد و اگر شرکت نکنیم حکومت یکدست می‌شوند و به تقلب در انتخابات سال ۸۴ و ۸۸ اشاره کردند. من در ۲۰ اردیبهشت ۸۸ در روزنامه آفتاب یزد مقاله نوشتم که آقای خاتمی آقای کروبی آقای موسوی نمی گذارند کسی جز احمدی نژاد رئیس جمهور شود. اما اصلا فرض می کنیم من موافق شرکت در انتخابات سال ۸۸ بوده‌ام اتفاقا همین عقب نشینی های ما کشور را به اینجا رسانده‌است. سال ۸۴ تقلب کردند ما دوباره در سال ۸۸ در انتخابات شرکت کردیم. آقای منتظری حصر شد گفتیم اشکال ندارد ما در حکومت هستیم آقای شریعتمدار را زندانی کردند در حکومت ماندیم. کار به جایی رسیده است که اگر مرحوم ایت الله منتظری به خاطر انتقاد مستقیم از شخص رهبر حصر شد امروز اقای بهمن امویی به خاطر انتقاد اقتصادی از احمدی نژاد به ۶ سال زندان محکوم شدهاست انتخابات شوراها را ما تحریم نکرده بودیم. ژنرالهای ما همه کاندیدا بودند آقای تاج‌زاذه در تهران ۶۴هزار رای آورد. مردم به تاج‌زاده یا خاتمی رای می‌دهند که تاثیر داشته باشد اما اگر احساس کنند انتخابات تاثیری ندارد رای نمی دهند. نهاد شورای اول که همه اصلاح طلب بوند موفق نبود مردم در دوره دوم رای ندادند .عقب نشینی آقای منتظری در برابر حصر آقای شریعتمدار سبب حصر خودش شد. آقای کروبی در برابر حصر آقای منتظری سکوت کرد الان در همان وضعیت است. این ارتجاع به گذشته و عقب نشینی گام به گام در برابر خواسته های حکومت نا امیدی در مردم را افزایش می‌دهد.
یحیی‌نژاد: با توجه به اینکه آقای خامنه ای تجربه انتخاب خاتمی و مشکلاتی که برایش ایجاد شد را دارد آیا بار دیگر همین اشتباه را تکرار خواهد کرد و اجازه می‌دهد که اصلاح طلبان به ریاست جمهوری برسند؟
نبوی: آقای خامنه ای در طول چهار سال گذشته از پیام تبریک انتخابات ۸۸ به احمدی نژاد تا همین اواخر که سعی می‌کند شرایط کشور را کنترل کند. تصمیماش غالبا اشتباه بوده‌است. بنابراین با توجه به اینکه ایشان خیلی اشتباه می کند ممکن است باز هم اشتباه کند. اما اینکه حکومت اصلاح طلبها رو می‌پذیرد یا خیر به شرایطی که در کشور وجود دارد بستگی دارد. از نظر من حکومت در مورد سیاست خارجی٬ اقتصاد و سیاست داخلی در شرایط انتخاب نیست علت اینکه فضا را هم می‌بندد این است که توان تصمیم گیری ندارد. این احتمال وجود دارد که اگر اصلاح طلبان کاندیدا شوند و بر سر یک‌نفر به توافق نظر برسند رای بیاورند و این به نفع کشور است.
یحیی‌نژاد: آقای واحدی آیا همزمانی انتخابات ریاست جمهوری و شوراها سبب مشارکت مردمی بالا نمی‌شود؟ در اینصورت تحریم انتخابات کارساز خواهد بود؟
واحدی: انتخابت شوراها در هیچ دوره ای پرشکوه نبوده است. آمارها نشان می‌دهد دربعضی شهرستانها و روستاهای کوچک انتخابات شوراها شلوغ است اما در شهرهای بزرگ چنین نیست انتخابات شوراها در سه دوره گذشته جاذبه‌اش کمتر از ریاست جمهوری بوده است دور اول در تهران ۵۰۰ هزارنفرشرکت کردند و در دوره ای که احمدی نژاد شهردار تهران شد تنها ۲۰۰هزارنفر در انتخابات شوراها شرکت کردند. علاوه بر این چرا ما باید تسلیم بشویم؟ ما ده درصد موافقان تحریم چرا باید تسلیم نظر ۹۰ درصد دیگر بشویم؟ اگرما اعتقاد داریم که تحریم موثر است باید بر نظر خود ایستادگی کنیم اگر اقلیت قرار بود نظر اکثریت را بپذیرند اصولگراها بعد از انتخابات دوم خرداد ۷۶ باید برای همیشه کنار می‌کشیدند.
یحیی‌نژاد: مخالفان شرکت در انتخابات معتقدند بین طیف احمدی نژاد٬ سپاه و خامنه ای شکاف جدی وجود دارد و تداوم آن به فروپاشی نظام جمهوری اسلامی خواهد انجامید. اصلاح‌طلبان به اندازه احمدی‌نژاد قدرت مخالفت با طیف رهبری را ندارند و درصورت مشارکت در انتخابات و پیروزی اصلاح‌طلبان فرایند فروپاشی نظام به تاخیر خواهد افتاد و طیف‌های قدرتمند داخل نظام دوباره با یکدیگر متحد می‌شوند اقای واحدی نظر شما چیست؟ آیا باور دارید که اگر این نظام به حال خودش گذاشته شود به دلیل شکافهای درونی به سمت فروپاشی می‌رود؟
واحدی : جمهوری اسلامی یک حکومت بی کفایت و فاسد است وساختار آن نیز ایراد دارد آقای نبوی هم اعتقاد دارد که آقای خامنه ای باید برود اما ایشان معتقد است الان نشانه ای از سرنگونی حکومت دیده نمی‌شود و امید اصلاح نظام را دارند اما من چون این امید را ندارم معتقدم که از هر راهی این ساختار را تغییر داد اشکال ساختاری نظام به این معنا است که اگر فردا آقای خامنه ای به بهشت رفت و آقای مصباح یزدی رهبرشد یا احمدی نژاد رفت و خاتمی سر کار آمد مساله حل نخواهد شد در سالیان اخیر حوزه اختیارات ریس جمهور روز به روز کمتر شده است. اما من باور ندارم که دوتا جناح قوی بنام احمدی نژاد و خامنه ای در نظام وجود دارد. احمدی نژاد الان از ضعف مفرط خامنه ای قدرت پیدا کرده است. احمدی نژاد پس از پایان دوره ریاست جمهوری حذف می‌شود و اگر زندانی نشود خانه نشین خواهد شد و خطری برای رهبری نیست اما بی کفایتی‌ها کشور را دچار چنان بحرانی کرده است که هیچ یک از یاران نزدیک رهبر حاضر نیستند با او همزبانی کنند. آقای ناطق نوری در این چهارسال کجاست؟ به نظر من حکومت هم به لحاظ داخلی و هم از نظر بین المللی و سیاست خارجی بسیار بحران دارد و شرکت در انتخابات نا امید کردن مردم از تغییر رژیم و به تاخیر انداختن فروپاشی است.
نبوی: تغییر نظام در اثر فروپاشی یکی از بدترین سرنوشت‌های جامعه ما خواهد بود و بدنه کشور را متلاشی می‌کند و ما را با عواقب بیماری‌هایی مواجه می‌کند که الان برسر اروپای شرقی آمده وبسیار نابود کننده٬ ویرانگر و خطرناک است. ما ایرانی‌ها عادت داریم به محضی که با چنین مشکلی مواجه شویم یا از کشور مهاجرت می کنیم یا اینکه گوشه ای بنشینیم و کشور جلو چشممان ویران‌تر شود وگروه هایی با جرم و جنایت قدرت بگیرند. این شرایط در دراز مدت بسیار خطرناک است. فروپاشی موهبتی الهی نیست که به دامن ما افتاده و نتیجه خوبی به‌بار بیاورد آقای واحدی گفتند که ما ۱۰ درصد از مردم طرفدار تحریم هستیم. چرا ما باید عقب بکشیم؟ پاسخ من این است که وقتی مرتب انتخابات‌ها را تحریم می‌کنیم و مردم رای می‌دهند مردم ناامید می‌شوند و تحریم کار بیهوده ای است.
واحدی: من ۱۰ درصد را به صورت فرضی گفتم اما مگر تحریم انتخابات مجلس نهم تاثیر نداشت؟ انتخابات مجلس نهم یکی از مفتضح‌ترین انتخاباتهای جمهوری اسلامی بوده است که نتیجه تحریم متحد اصلاح طلبها بود. آقای نبوی بدرستی به سرنوشت اروپای شرقی اشاره کردند. چه برسر اروپای شرقی اومده که این حکومت بر سر ایران نیاورده است؟ اقتصاد وضعیت به سامانی دارد؟ اخلاقیات جامعه بهتر شدهاست؟ سیاست ورزی بهتر شدهاست؟ اسم ایران دردنیا بلندتر شدهاست؟ آیا وضعیت اروپای شرقی بدتر از ماست؟ من به دنبال فروپاشی نیستم اما آنچه برسر اروپای شرقی آمده٬ بسیار بدترش بر سر ایران امروز اومده است. بخشی از وضعیت بخاطر اختلافات درونی علنی تر شده است و بقیه هم بعد از رفتن اینها علنی می شود. حکومت از درون فروپاشیده است و اگر قرارباشد امکان اصلاحی فراهم شود ما نباید در زمینی که آنها طراحی کرده‌اند بازی کنیم. مردم الان مرددند و می‌خواهند قدرت ما و قدرت حکومت موجود که ساختارش مشکل دارد را ارزیابی کنند اگر به مردم بگوییم که چاره ای جز شرکت در انتخابات ندارند و باید در انتخاباتی که احمد جنتی و مصطفی محمد نجاردر مورد آن تصمیم می‌گیرند شرکت کنند با تردید مواجه می‌شوند و به این نتیجه می‌رسند که باید به سمت همین حکومت بروند. همچنین به نظر من نباید مردم را از جنگ بترسانیم دنیا برای اداره جن‌گهای موجود هم مشکل دارد و با حکومتی که پول ٬ سلاح و افراد تندرو دارد درگیر نخواهد شد و ترساندن مردم تنها مانع جلوگیری از نافرمانی مدنی خواهد شد.
نبوی : من نه با نافرمانی مدنی مخالفم نه حتی با جنگ ٬ اگر آقای واحدی می توانند نافرمانی مدنی علیه حکومت شکل دهند حتماً این کار را بکنند و به ما هم اجازه دهند در گوشه ای زندگی کنیم. در مورد جنگ هم مساله این است ما الان از نظر نظامی جنگ نداریم ولی میزان آسیبی که از سال گذشته به اقتصاد کشور و زندگی معمولی مردم وارد شدهاست از ده تا بمب اتم بیشتر بوده‌است. وضعیتی کنونی نشان می دهد طرف با ما هوشمندانه می‌جنگد وما احمقانه شعار می‌دهیم. الان وسط بحرانیم این ماشین در حال سقوط در دره است. تنها امید ما این است که یک آدمی بیاد که عقلی داشته باشد و بتواند آن را نگه دارد. و یواش یواش سه چهار سال دیگر به جاده برگرداند الان رهبری٬ سپاه و رئیس جمهور و همه گرفتار سیاستهای غلط خود شده‌اند. رئیس جمهور بعدی باید به فکر کشور باشد حتی به آزادی و این شعارها هم لازم نیست فکر کند. فعلاً فقط به متوقف کردن روند فاجعه آمیز فعلی که جامعه را نابودمی‌کند باید فکر کرد.
یحیی‌نژاد: آقای واحدی شما می‌گویید در زمین جمهوری اسلامی نباید بازی کنیم و انتخابات را تحریم می‌کنید برنامه بعدی شما چیست و چه آلترناتیوی دارید ؟
واحدی : اول باید به مردم نشان بدهیم که گروه عاقلی هستیم. دنیا با نظر خامنه ای شروع نشده و به پایان هم نخواهد رسید و باتصمیمات احمقانه او هم ادامه پیدا نخواهد کرد .ما باید درمقابل خامنه ای که به دنبال حضور پرشور انتخاباتی است بایستیم و انتخابات را تحریم کنیم. عدم شرکت در انتخابات نافرمانی مدنی است. درانتخابات مجلس هم تمرین تحریم انتخابات را داشتیم و موفق بودیم حتی در شهرهای کوچک گزارش سایتهای اصلاح طلب نشان داد که مشارکت در انتخابات پایین بوده‌است. هرچند که آقای خاتمی در انتخابات دماوند شرکت کرد اما کل حرکت یک تجربه موفق بود. خامنه ای در این انتخابات می‌خواهد بگوید بقدری در ایران نفوذ دارد که حتی مخالفین او هم در انتخابات شرکت می‌کنند. مخالفینی که می‌گفتند من در انتخابات پیشین تقلب کرده‌ام. مخالفینی که شنیدند نماینده من در سپاه گفت انتخابات را مهندسی می‌کنیم اما در عین حال در انتخابات شرکت می کنند. پس من قدرت اول و آخر ایران هستم. ما باید درست عمل کنیم و نگذاریم این اتفاق بیفتد. یکشبه خواب نما نشویم که اگر تا دیروزاز تحریم حمایت می‌کردیم امروز از آقای خاتمی یا هاشمی بخواهیم برای نجات کشور وارد صحنه شود. خود خاتمی هم گفته که کاری نمی تواند انجام دهد و ما باید به مردم نشان دهیم که می توانیم بر اساس قدرت خود تصمیم بگیریم. در اینصورت خیلی از مردم به ما خواهند پیوست. همانطور که در سال ۸۸ موسوی و کروبی مقاومت کردند و آن جنبش بزرگ ایجاد شد.
یحیی‌نژاد: آقای نبوی در چه صورت شما نیز شرکت در انتخابات را مفید ندانسته و به جمع تحریمی‌ها خواهید پیوست؟
نبوی : در صورتی جناب آقای واحدی پاسخ دهند که اگر حمله نظامی٬ انقلاب یا شورش صورت نگیرد و مثل انجمن حجتیه نیز رفتار نشود. تحریم چه فایده ای خواهد داشت. من یک دقیقه از وقتم را در اختیار ایشان قرار می‌دهم که به ما بگویند تحریم انتخابات چه فایده ای دارد و راه حل جایگزین شرکت در انتخابات چیست؟
یحیی‌نژاد: شما اول برنامه گفتید که اگر اصلاح طلبان در انتخابات شرکت نکنند شما نیز انتخابات را تحریم می‌کنید.
نبوی: بله در این صورت مشخص است که من انتخابات را تحریم می‌کنم اما همه ما می دانیم که چه نمی‌خواهیم و می‌دانیم که نباید با حکومت همکاری کنیم اما جایگزینی ارائه نمی‌شود.
یحیی‌نژاد: مخالفان شرکت در انتخابات اعتقاد دارند که مشارکت مردم و اصلاح طلبان در انتخابات مشروعیت جمهوری اسلامی در صحنه بین المللی را افزایش می‌دهد به نظر شما مشارکت یا عدم مشارکت در انتخابات چه تاثیری بر وجه بین المللی و مشروعیت جمهوری اسلامی در عرصه جهانی خواهد داشت؟
نبوی :مشروعیت موضوعی نسبی است. حکومتی می تواند در یک زمان هم مشروعیت داشته باشد و هم نداشته باشد. یعنی با تغییر رفتارش می‌تواند کسب مشروعیت کند و یا مشروعیت خود را خدشه دار کند. مثلا تقلب در انتخابات مشروعیت حکومت را از بین می‌برد. اما کشوری مثل چین با باز کردن فضای سیاسی و اقتصادی بخشی از مشروعیت از دست رفته‌اش را احیا می‌کند. بنابراین عدم مشارکت در انتخابات باید منجر به عمل مشخصی برای مشروعیت زدائي از نظام بشود. در غیر اینصورت ما می گوییم که این حکومت مشروعیت ندارد و حکومت هم مدعی‌است که مشروع است و در این ۸ سال آقای احمدی نژاد هرسال به نیویورک آمد و در جلسات سازمان ملل شرکت کرد همه کشورها هم او را پذیرفتند. به همین دلیل دوستانی که طرفدار عدم شرکت در انتخابات هستند باید برنامه خود را برای استفاده از تحریم انتخابات توضیح دهند. یعنی بعد از تحریم انتخابات و سلب مشروعیت نظام چه برنامه‌ای برای نابودی نظام دارند.
واحدی: ملاقتهای احمدی نژاد با سران کشورها در سال اول حضور درنیویورک را با امسال مقایسه کنید. امسال فقط یک رئیس جمهور آفریقایی با او ملاقات کرد پس شرایط تغیر کرده‌است اما خود آقای نبوی اشاره کردند که تقلب در انتخابات مشروعیت حکومت را بین می‌برد گام بعدی طرفداران شرکت در انتخابات چیست؟ تقلب حکومت در انتخابات سال ۸۸ مشروعیت آن را از بین برده‌است و مشروعیت حکومت در داخل و خارج سلب شدهاست اگر این مشروعیت زدایی مفید است پس نباید با شرکت دوباره در انتخابات مشروعیت زدوده شده را به حکومت برگرداند اما اگر این مشروعیت زدایی از حکومتی هیچ تاثیری ندارد که بسیارخوب دوباره برویم در انتخابات شرکت کنیم. من اعتقاد دارم این روند مشروعیت زدایی تاثیر دارد و و نباید دوباره این مشروعیت را ترمیم کرد. چرا آقای خامنه ای در سال ۱۳۷۶ فضای انتخابات را باز کرد؟ زیرا اکثر جناح چپ کشور انتخابات مجلس ۴ و ۵ را تحریم کردند و خامنه ای در بحران قرار گرفت در داخل مشکلات عدیده اقتصادی ایجاد شد و در خارج با تحریم مواجه شد و سفرای اروپایی همگی ایران را ترک کرده بودند و آقای خامنه‌ای ناچار شد انتخابات ریاست جمهوری را باز کند. نتیجه آن ریاست جمهوری آقای خاتمی بود. تحریم انتخابات باعث می‌شود که حکومت به ما محتاج شود و امکان بازگشایی فضای سیاسی ایجاد شود. نباید طوری رفتار کنیم که ما محتاج به حکومت باشیم. اما برنامه ما برای آینده همانطور که گفتم نافرمانی مدنی است ما باید اعتماد مردم را جلب کنیم و تحریم انتخابات سبب جلب اعتماد مردم می‌شود و تمرین نافرمانی مدنی است.
یحیی نژاد : آقای نبوی من برخی نظرات و سؤالات را می‌خوانم خواهش می‌کنم که پاسخ دهید:
خامنه‌ای شخصیت ترسویی دارد و اگر مردم در انتخابات شرکت نکنند کوتاه می‌آید و گام بزرگی برای پیروزی مردم خواهد بود و در جامعه ایجاد امید می‌شود.
فروپاشی ایران را به سمت اروپای شرقی می‌برد اما تداوم این حکومت کشور را به سمت افریقای مرکزی می‌برد.
شما که طرفدار شرکت در انتخابات هستید چه تضمینی می‌دهید که در انتخابات تقلب نشود
انتخابات ۸۸ نشان داد که رای مردم هیچ تاثیری ندارد
چرا تحریم بی‌عملی است؟ کوبیدن به در بسته بیشتراز تحریم ایجاد یاس می‌کند.
نبوی: احتمال تقلب در انتخابات بازهم وجود دارد ولی احتمال تقلب به شرایط مختلف بستگی دارد. اولین شرط تقلب همراهی وزارت کشور و شورای نگهبان است اما الان این دو نهاد با یکدیگر تضاد اساسی دارند و این مساله احتمال تقلب را کاهش می‌دهد. دومین عامل فاصله میان کاندیداهاست. اگر کسی در سطح آقای خاتمی کاندیدا شود فاصله معنا داری با دیگران دارد و احتمال تقلب پایین می‌آید. اما در هر حال احتمال تقلب را نمی‌شود انکار کرد. ولی این را نیز در نظر بگیرید که کشور در شرایط بحرانی و خطرناکی است باید جلوی بحران را گرفت. ما در شرایط راحت و آزادی نیستیم که به سادگی بتوانیم امکان انتخابات برای کاهش بحران را نادیده بگیریم. من بازهم از جناب اقای واحدی سوال می کنم که همه می دانیم این حکومت مشروعیت ندارد شما بگویید از کجا باید شروع کنیم
واحدی: بین وزارت کشور و شورای نگهبان اختلافی وجود ندارد آقای نجار از فرماندهان سپاه است. احمدی نژاد تلاش کرد او را برکنار کند اما موفق نشد ضمن اینکه برگزار کننده انتخابات وزیر کشور نیست. انتخابات در حدود ۵۰ هزار صندوق رای در سراسر کشور برگزارمی‌شود که اداره این صندوقها با بسیج است و بعد هم صداو سیما نتایج را اعلام می‌کند احمدی نژاد در انتخابات نظام پزشکی بخت خودش برای رویارویی با سیستم را امتحان کرد اما علیرغم تبلیغات فراوان نتیجه انتخابات را پذیرفت. رویارویی بر سر انتخابات نظام پزشکی بسیار ساده تر از انتخابات ریاست جمهوری است که شخص رهبر متصدی آن است در مورد نقطه آغاز که آقای نبوی پرسیدند قبلاً هم گفتم تاکید من بر نافرمانی مدنی است و از تحریم انتخابات شروع می کنیم ما هم در فضای انتخابات حرفهای خود را می‌زنیم. همه احمدی نژاد را نقد می‌کنند ما فساد رهبری را نقد می‌کنیم و به مردم می‌گوییم که ریشه مشکلات سیاستهای رهبر است. این تحریم فعال و نافرمانی مدنی است که از مخالفت با در خواست رهبری آغاز می‌شود اگراعتماد مردم جلب شود در مراحل بعد هم با ما همراهی خواهند کرد. اما اگر ما که مدعی تقلب در انتخابات بودیم در انتخابات شرکت کنیم مردم دیگر درهیچ زمینه ای به ما اعتماد نخواهند کرد .
**مجری: **آقای نبوی اگر کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات به دلیل تقلب یا وعده هایی اقتصادی عوام فریبانه شکست بخورد چه باید کرد؟
نبوی :اگر اصلاح طلبان و به دلیل تقلب شکست بخورند ما چیزی از دست نداده‌ایم و بلکه مردم متوجه می‌شوند که نظام متقلبی حاکم است و تلاش ما هم به جایی نرسیده است ما چیزی برای باختن نداشته‌ایم اما اگر بطور واقعی مثلاً ولایتی یا قالیباف رای بیشتری ازکاندیدای اصلاح طلبان مانند آقای خاتمی بیاورند متوجه می شویم ارزیابی ما از جامعه غلط بوده است و تلاش می کنیم در انتخابات بعدی آرای بیشتری جلب کنیم.
مجری: چند سوال از اقای واحدی شدهاست:
شما بعد از خروج از کشور شرایط داخل را در نظر نمی گیرید. راهکار شما برای خروج از بحران چیست؟ آیا تحریم انتخابات سبب نمی‌شود رژیم انتخاباتی مانند مجلس برگزار کند و اندک شانس حضور مخالفین در خیابان از دست برود؟ انتخابات در هر حال و حتی اگر کاندیدای اصلاح طلبان حضور نداشته باشد سبب اختلاف و درگیری در حکومت می‌شود و فرصتی برای حضور در خیابان است و تحریم این فرصت را از بین می‌برد نظر شما چیست؟
واحدی : حضور اصلاح طلبا ن در انتخابات حداقل بطور موقت اختلافات درون رژیم را از بین می‌برد ضمن اینکه حتی اگر رئیس جمهور اصلاح طلبی انتخاب شود اختیاری برای پیگیری خواستهای ما ندارد رئیس جمهور کنترلی بر مساله هسته‌ای و یا در روابط خارجی و موضوع رابطه با امریکا ندارد. اما ضرر شرکت در انتخابات این است که ستادهای ما فرصت کافی برای جریان سازی در کشور ندارند چون پروسه انتخابات بسیار کوتاه شدهاست و تنها حاصلش شناسایی و برخورد با باقی مانده نیروهای ما در شهرستانها توسط نیروهای امنیتی است
یحیی‌نژاد : در پایان برنامه خواهش می‌کنم هر هرکدام از میهمانان خلاصه استدلالهایشان برای شرکت یا عدم شرکت در انتخابات را بفرمایند
نبوی: اگر حتی احتمال ضعیفی وجود داشته باشد که اصلاح‌طلبان بتوانند نامزد خوبی در انتخابات داشته باشند و پیروز شوند در شرایط خطرناک کنونی کشور را نجات خواهد داد و به نظر من نباید این امکان را نادیده گرفت.
واحدی: همانگونه که خود آقای نبوی هم اشاره می کنند احتمال این سناریو بسیار ضعیف است و بازی تکراری حکومت است. حکومت بیش از ما به برگزاری انتخابات با مشارکت بالا نیاز دارد. تداوم این حکومت روز به روز خطر جنگ و فروپاشی اقتصادی و فروپاشی اخلاقی و بد نام شدن ایران در دنیا را افزایش می‌دهد. حکومت نفع بیشتری از ما در این انتخابات می‌برد شانس کاندیدای اصلاح طلب بسیار کم است و حتی اگر کاندیدای اصلاح طلب پیروز شود و به ریاست جمهوری برسد آقای خامنه‌ای و نیروهای تندرو پیرامون او با حرکتهای تند سعی می‌کنند فعالیتهای او را مختل کنند و او را زمین بزنند که این برای کشور بسیار بد خواهد شد ضمن اینکه در پروسه انتخابات نیروهای ما هم شناسایی درخطر قرار خواهند گرفت.